بایسنغر پسر سلطان محمودبایْسُنْغُر (۳)، دومین پسر سلطان محمود سمرقندی و نواده سلطان ابوسعید است. ۱ - تولد بایسنغروی در ۸۸۲ به دنیا آمد. ۲ - عزل بایسنغر از امارت بخارادر زمان حیات پدر، امیر بخارا بود و پس از مرگ او، در ربیع الثانی ۹۰۰، به سمرقند فراخوانده شد. در ۹۰۱ برادرش سلطان علی، مدت کوتاهی او را معزول و سرانجام در پایان ربیع الاول ۹۰۳ پسر عمویش بابر وی را از امارت خلع کرد. ۳ - غلبه بر برادر و تصرف حکومتسپس بایسنغر به شهرِ حصار رفت و به یاریِ بیگْ خسروشاه، که به او پیوست، موفق شد برادر خود مسعود را مغلوب و ولایت را تصرف کند. ۴ - قتل بایسنغراما اندکی بعد همین بیگ خیانت کرد و او را در ۱۰ محرم ۹۰۵ به قتل رساند. ۵ - وصف دشمن بایسنغر از اوبابر، دشمن بایسنغر، او را امیری شجاع و عادل وصف کرده است. ۶ - شهرت غزل‌های بایسنغربایسنغر به فارسی شعر می‌سرود و «عادلی» تخلص می‌کرد؛ غزل‌هایش را در سمرقند چندان می‌پسندیدند که تقریباً در هر خانه‌ای، نسخه‌ای از آن‌ها یافت می‌شد. ۷ - فهرست منابع(۱) دانشنامه جهان اسلام/ بارتُلد. ۸ - منابعدانشنامه جهان اسلام، بنیاد دائرة المعارف اسلامی، برگرفته از مقاله «بایسنغر پسر سلطان محمود»، شماره۴۴۴. |